De dialoogtafel kan je doen aan de hand van een gespreksformule met vier fases van vragen. We werken met open vragen die in (spel)kaarten gegoten zijn in verschillende kleuren. Voor deze vragen werden we onder andere geïnspireerd door het mantelzorgspel voor begeleiders vanuit het Expertisecentrum Mantelzorg in Nederland en Karin Oppelland, die voor de organisatie ‘Dag van de Dialoog’ werkt. We maakten deze vragen aan de hand van het oplossingsgericht en krachtgericht kader. De opgestelde vragen vind je terug bij documenten.

Elke vraag mag door iedereen beantwoord worden.

Fase 1 (rood): Kennismaken

Om de dialoogtafel te starten, kan je beginnen met een voorstellingsrondje. Gebruik hiervoor de rode kaart. Door iets te vertellen over zichzelf, kan men met elkaar en de gespreksleider kennismaken. Ook als gespreksleider is het gemakkelijk om te weten welke mensen je voor je hebt en wat hun interesses zijn. Om als voorbeeld en ijsbreker te dienen, kan je best als gespreksleider beginnen om jezelf voor te stellen. Deel mee hoe je heet en vertel kort iets over jezelf. Terwijl de anderen aan het woord zijn, is het ook handig als je hun namen opschrijft voor jezelf zodat je ze bij hun naam kan aanspreken gedurende het verdere verloop van de dialoogtafels. Je basishouding is heel belangrijk op dit moment, omdat je bij iedereen het gevoel van vertrouwen, openheid en andere aspecten wilt creëren. Probeer naar elke deelnemer te luisteren wat hij te vertellen heeft.

Fase 2 (groen): Ervaring

Tijdens de tweede fase werken we met de groene kaarten. De deelnemers delen hun ervaringen rond de toekomst en het daarbij komende thema mantelzorg en dementie. Hier wordt vooral gewerkt met vrije associatie. Dit wil zeggen dat de deelnemer meteen zegt wat hem te binnen schiet bij het horen van de vraag. Op deze manier krijg je het meest oprechte antwoord. In de praktijk geef je de mensen wel even de tijd om een antwoord te vormen. Het is ook zeker aan te moedigen dat mensen elkaar vragen stellen. Daarnaast is gewoon luisteren ook heel belangrijk.

• Probeer in één zin te vertellen wat er in je opkomt als je aan de toekomst denkt.
• Hoe keek je naar je toekomst voor je familielid ziek werd?
• Zou je een mooie ervaring met ons willen delen waarin je als mantelzorger een verschil maakte?

Fase 3 (blauw): Dromen

Tijdens de derde fase werken we met de blauwe kaarten. Hierin worden de dromen die de deelnemers hebben, gedeeld met de andere deelnemers. Zo kunnen nieuwe blikken en perspectieven worden gecreëerd op bestaande zaken. Deze fase opent de mogelijkheid om eens stil te staan bij de dromen en verwachtingen over hun eigen toekomst. Leg uit dat mensen hun fantasie de vrije loop mogen laten gaan en dat ze zich mogen losmaken van de realiteit. Ook mogen ze fantaseren over hun hele omgeving, niet enkel over zichzelf.

• Wat hoop/verlang je dat er in de toekomst zal gebeuren?
• Als je een wens mocht doen naar de toekomst toe, hoe zou deze luiden?
• Waarvan kunnen jullie echt genieten? Kan je hier kracht uit putten voor de toekomst.

Fase 4 (geel): Doen

Tijdens de vierde fase werken we met de gele kaarten. In deze fase geef je de deelnemers de kans om eens na te denken wat zij zelf kunnen doen om de dromen werkelijkheid te maken. Vat de belangrijkste punten van de vorige fasen kort samen, zodat er een makkelijke overgang is van fase drie naar fase vier. Herhaal hun dromen, zodat ze eens kunnen nadenken hoe ze deze dromen en wensen concreet kunnen maken en stap voor stap realiseren. Zorg ervoor dat vraag ‘Wat ga je morgen doen om je droom/wens stap voor stap te kunnen realiseren?’ vanboven ligt. Dit is een goede vraag om deze fase mee te starten.

• Wat ga je morgen doen om je droom/wens stap voor stap te kunnen realiseren?
• Wat zijn jullie plannen in de toekomst als familie?
• Hoe zou je willen dat de toekomst eruit ziet als jij er niet meer bent, een toekomst zonder jou, als mantelzorger?

Tot slot kan u de bestanden die u nodig heeft om een dialoogtafel te organiseren terugvinden bij documenten:

• Draaiboek
• Literatuuronderzoek draaiboek (projectboek)
• Regels voor een goed gesprek
• Fase 1 (rood): kennismaken
• Fase 2 (groen): ervaring
• Fase 3 (blauw): dromen
• Fase 4 (geel): doen
• Feedbackkaart
• Tips voor ondersteuning van mantelzorgers
• Brochure met tips KBS
• Voorbeeld affiche
• Voorbeeld e-mail
• Gedicht

In het boven vernoemde projectboek kan u lezen hoe ons project tot stand kwam aan de hand van theorie en ervaring, dit vindt u ook terug op de pagina literatuuronderzoek.